Op avontuur in Kyushu…

Op één van de laatste dagen in Japan staan we in dubio, Fukuoka is te groot om zo maar wat rond te hangen en we hebben geen echte plannen voor iets anders. Eigenlijk willen we nog wel lekker een eind met de trein, we hebben die kaart niet voor niks ten slotte. Plotseling herinner ik me dat er op Kyushu een beroemde messen- en zwaardenmaker zit, even zoeken maar op google. Het blijkt te gaan om de familie Moritaka, die al sinds de 13e eeuw katana’s maakt voor de plaatselijke legers, eerst in Fukuoka voor Boeddistische priesters en vanaf de 17e eeuw voor de plaatselijke Leider en z’n soldaten.
Sinds keizer Meiji rond 1860 het dragen van zwaarden verbood, zijn de meeste Japanse wapensmeden gestopt met hun werk. Een paar van hen zag de bui al hangen en besloot op tijd om de kennis te gebruiken om keukengereedschap te gaan maken, Moritaka was daar één van. Het blijkt dat ze 150 jaar nauwelijks de kost kunnen verdienen en met moeite hun vakmanschap in de familie kunnen doorgeven tot een Canadese fan ze in 2005 aanspoort om een webwinkel te beginnen. Dat blijkt een gouden greep en de redding van het kwijnende familiebedrijf.

De smederij en winkel zitten in een stadje in het midden van Kyushu, Yatsushiro genaamd. Als ik op de kaart kijk, blijkt er ook een Shin Yatsushiro te zijn en dat is goed nieuws want ‘Shin’ is ‘nieuw’ in het Japans en dat houdt meestal in dat er een shinkansen-station is.
Het is maar een uurtje rijden en met een lokaal treintje leggen we het laatste stuk af. Yatsushiro blijkt een uitgestrekt dorp met rijstvelden en totale rust en stilte.

Het lukt ons om fietsen (fietsjes) te huren en met een vaag idee waar we heen moeten, gaan we op weg. Na een paar kilometer door de velden vinden we wat we zoeken, de smederij van Moritaka Hamono. We worden begroet door een man in een blauwe overall, ik heb hem op YouTube gezien, het is de meestersmid zelf!

De winkel blijkt meer de ruimte vóór de smederij dan iets anders, de oude heer Moritaka doet de verkoop samen met een schoondochter.
Het ziet eruit alsof de verkoop volledig via internet gaat en dat ze bijna nooit bezoekers of klanten in de winkel hebben. Ondanks de taalbarriëre wordt duidelijk dat ze het wel leuk vinden dat we de moeite hebben genomen om de trip te maken en de eigenaar laat allerlei messen zien en met handen en voeten legt hij het gebruik en de verschillen uit. We krijgen een drankje aangeboden en ik koop uiteindelijk een mes.

Dit is een Santoku, dat ‘drie waarden’ betekent. Het is een mes dat heel dun is en zeer scherp, vooral geschikt voor groente. Japanse messen zijn van heel hard staal met veel koolstof erin zodat ze scherper kunnen worden dan Europese messen. Ze blijven ook veel langer scherp, de keerzijde is dat ze daardoor ook kwetsbaarder zijn. Het snijvlak is van het harde staal en de rest van het mes is van een zachtere staalsoort die taaier is.